Қазақстан Республикасы Президентінің Қ. К. Тоқаевтың 2023 жылғы 1 қыркүйектегі Жолдауына сәйкес көлі...
“Ондаған адам құрбан болды”: Freedom-да алаяқтыққа қатысты 2 қылмыстық іс анықталды
Фото: ашық дереккөзден
«Фридом Холдинг» корпорациясының құрылымындағы ресейлік бизнесмен Тимур Турловқа қатысты екі қылмыстық іс бойынша ондаған адам құрбан болды, деп хабарлайды MADENIPORTAL.KZ kaztag.kz тілшісіне сілтеме жасап.
«Мен мүдделерді қорғаймын, зардап шеккендерге Freedom Brokerage Service компаниясымен жасалған инвестициялық мәмілелер бойынша кеңес беремін. Ал бүгінге дейін Астана қаласының экономикалық тергеу департаментінде екі қылмыстық іс қозғалды, алдымен оны полиция қарады, кейін оны ЭТД-ға тапсыруға қол жеткіздік, екінші іс те қозғалды,30-ға жуық зардап шегуші бар – Солтүстік Қазақстан облысында.
Жағдай қандай? Адамдар Freedom Finance кеңселеріне шақырылды. Freedom Finance қызметкерлері адамдармен жұмыс істеді, бірақ олармен келісімшарттар Freedom Broker Service атынан жасалған. Ол Белиз штатында тіркелген. Әрине, бұл туралы қарт адамдарға хабарланбаған. Freedom Finance да, FFIN Brokerage Services де, біз алған ақпаратқа сәйкес, американдық биржаға кіруге лицензиясы жоқ. Демек, олардың бұл адамдардың акцияларын сатып алу бойынша қандай да бір мәмілелер жасауға құқығы болмады», - деді бейсенбі күні ҚазТАГ тілшісіне Солтүстік Қазақстан адвокаттар алқасының адвокаты Светлана Оралбаева.
Жәбірленушілер ҚазТАГ редакциясына АҚШ Бағалы қағаздар және биржалар комиссиясының (SEC) олардың сұрауына берген жауабының көшірмесін берді, онда Freedom Finance не ӘКК-де, не Американың қаржылық индустрияны реттеу органында (FINRA) тіркелмегені айтылған.
«Фридом Финанс брокерлерімен келісім жасасқан инвесторлардың ешқайсысы пайда әкелген жоқ, керісінше, олардың барлығы ақшасынан айырылды», - деп түсіндірді заңгер.
Ол сонымен қатар ҚазТАГ басылымына Freedom Finance компаниясының атқарушы директоры Виталий Световойдың ықтимал алаяқтық фактісіне қатысты жүргізілген істі, сондай-ақ қылмыстық іс туралы түсініктеме берді. Атап айтқанда, ҚазТАГ мақаласында инсайдерлік ақпарат берілген, одан кейін 2024 жылдың тамызында Световойды тексеруге және кейіннен жұмыстан шығаруға бастамашы болған Freedom Finance компаниясының өзі екені анықталды.
«АФМ Световойға қатысты бір қылмыстық істің тіркелгенін растады, сонымен бірге дәл осы істің Астанада қозғалғанына қатысты ештеңе демеді. Атқарушы директор қызметін атқарған Световойға қатысты ішкі қызметтік тексеріс қозғалғаны туралы ақпарат және тексеру нәтижелері бойынша Световойдың өз қызметін және клиенттердің сенімін асыра пайдаланғаны анықталды.
Біріншіден, бұл ақпарат сенімсіз. Неліктен? Өйткені қылмыстық істер «Фридом Финанс» компаниясының ішкі тексерістерге байланысты қозғалмаған. «Фридом Финанс» бұл брокерлердің әрекеттері үшін жауап бермейтіні, «Фридом Брокер Сервисінің» әрекеттері үшін жауап бермейтіні туралы ақпарат беру үшін барын салады, және нақты факт, Световой өз міндеттемелерінің шегінен тыс әрекет етті.
Олар білмеген, ал материалдарды құқық қорғау органдарына өздері тапсырған-мыс. Бұл мүлде дұрыс емес, өйткені «Фридом Финанс» компаниясының мәліметінше, осы тексеруден кейін осы адамдарды, біздің барлық жәбірленушіміз клиенттерді бопсалау фактісі бойынша қылмыстық жауапкершілікке тарту үшін басқарма төрағасы Сергей Николаевич Лукьянов мырзаның қолы қойылған мәлімдемелер полицияға жіберілген. Және жауаптары бар сауалнамалар полицияға жіберілді», - деді Солтүстік Кавказ алқасының заңгері.
Ол бұл жағдайдың қалай ашылғаны туралы айтты.
«Жанна Қапарова полицияға шақырылғанда, ол жәбірленушілердің бірі, жәбірленушілердің өкілі оған жауаптары бар сауалнама берген, әрине, біз оған қол қоюдан бас тарттық, онда Световойдың тегі көрсетілген еді.
Мен Световойды білемін, өйткені ол Солтүстік Қазақстаннан, өзім солтүстік қазақстандықпын, оның Беков деген брокері бар еді (Темірлан – ҚазТАГ). Сондықтан бұл сұрақтар мен оларға жауаптарды Freedom Finance қызметкерлері әзірлеген. Осыдан кейін біз өзіміз алаяқтық әрекеттер туралы арыз бердік», - деді Оралбаева.
Жәбірленушілер бұған дейін президент әкімшілігіне, Бас прокуратураға, Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігіне, Қаржы мониторингі агенттігіне және Ішкі істер министрлігіне шағым түсіргенін хабарлады. ҚазТАГ осы құрылымдардың барлығына тиісті сұраныстар жіберді.
ҚазТАГ агенттігіне наурыз айының ортасында жеткен ақпаратқа сәйкес, 2024 жылдың тамызында «Фридом Финанс» АҚ атқарушы директор қызметін атқарған Световый В.-ға қатысты ішкі қызметтік тексеріс басталған.
Ақпаратқа сәйкес, тексеру нәтижелері бойынша Световойдың өз қызметін және клиенттердің сенімін асыра пайдаланып, ұйымның клиенттерімен жеке мүліктік қатынастарға түсіп, оларды тиімдірек инвестициялау үшін ақшаны компанияның есепшотына емес, жеке өзіне аударуды ұсынғаны анықталды.
Ақпаратқа сәйкес, бұл жолмен алынған қаражат инвестицияға емес, Световыйдың жеке қажеттіліктеріне, соның ішінде қарыздарын өтеуге жұмсалған. Алынған ақпаратта бұл әрекеттерді оның өз бетінше, басшылықтың бұйрығынсыз жасағаны айтылған.
Ақпаратта атап өтілгендей, 2024 жылдың тамызында жүргізілген тексеру негізінде Световой беделіне нұқсан келтіретін жағдайға байланысты жұмыстан босатылған. ҚазТАГ-тың қолындағы ақпаратқа сәйкес, тергеу материалдары қылмыстық жауапкершілікке тарту үшін құқық қорғау органдарына жіберілді.
Сәуірдің 3-інде белгілі болғандай, ҚазТАГ-тың қарауында болған осы тармақта көрсетілген ақпарат көп дәрежеде Freedom Finance-тің өзінен болуы мүмкін, бұл реттеуші құрылымдарға есеп беру үшін көрсетілген фактілер бойынша тергеудің пайда болуын имитациялауы мүмкін.
ҚазТАГ редакциясы 17 наурызда бұл фактіге қатысты түсініктеме алу үшін Freedom Finance баспасөз қызметіне хабарласты, бірақ олар әлі сұранысқа жауап берген жоқ.
Бірақ 26 наурызда Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі (ARFRD) редактордың сауалына жауап берді, онда олар салымшылардың топ-менеджер тарапынан алаяқтық жасағаны туралы шағымдары негізінде Freedom Finance компаниясына қатысты тексеруді бастағанын хабарлады.
Freedom Finance негізгі акционері ресейлік бизнесмен Тимур Турлов (суретте) болып табылатын Freedom Holding Corp. құрамына кіреді. Аталмыш компанияның маңызды мәселелер бойынша өтініштерін елемеу қалыпты жағдайға айналғанын атап өтейік.