Қазақтың мұқалмайтын биігі Мұхтар Мағауин туралы 10 дерек

Ұлы жазушы, тарихшы, филолог Мұхтар Мағауин дүниеден өтті. "Арқада қыс жайлы болса, арқар ауып несі бар" деген сөзді тиек етіп, елден кетуінің себебін айтқан жазушы Америка Құрама Штаттарында көз жұмды, деп хабарлайды madeniportal.kz.

Болашақ ұрпаққа өрелі ойлары мен шығармашылығын өмірінің соңғы сәттеріне дейін арнаған Мұхтар Мағауиннің әрбір естелігі мен ой-толғамдары оқырманның санасынан ұмытылмасы анық. 

Жазушының өмірі, отбасы, шығармашылығы туралы дерек пен сұхбаттар легі аз емес. Дегенмен, ықылас білдіріп білсем, танысам деген оқырман бір оқығаннан әртүрлі, маңызды ақпараттармен таныса салмайды. Қазақтың қабырғасын қайыстырған бұл жаңалықты естігенде, оқырманның Мұхтар Мағауин туралы тың деректерді біле жүруі үшін қызық 10 дерек ұсынайық деп шештік. 

Әрбірімізге мәлім жазушының өмірі мен шығармашылығы туралы маңызды әрі қызықты деректерді ұсынамыз. 

Мұхтар Мағауин жастайынан зерек, алғыр болған. Мәселен, Шыңғыс хан туралы Янның романын он жасында оқып шыққан. Ол кезде қатарластары Янның кім екенінен де хабардар болмаған. 

Оқуға, білуге құштар болған жан 19 жасында алғаш рет баспасөз бетінде көрінеді.

Жазуға бет бұрып, сол саланы таңдадым деп барғанда Әбіш Кекілбаевпен бірге оқып, дос болып, бірге жүрген. 

1962 жылы Қазақ мемлекеттік университетінің филология факультетін, 1965 жылы оның аспирантурасын бітірген. 

Жас болса да біраз тақырыпта өткір айтып, жаза білген Мұхтар Мағауиннің 24 жасында «Кешқұрым» атты алғашқы әңгімесі «Жұлдыз» журналында жарияланған.

Оқырманның сүйікті жазушысына, халқының мақтанышына айналған тұлға 1996 жылы Қазақстанның халық жазушысы атанды.

Шындық пен әділдікті айтудан қаймықпаған жазушы 2006 жылдың желтоқсанында елден біржола кетіп, Чех республикасында қоныстанды.

Талай жанмен тілдескен, араласқан адамның көзі кімнің не оймен, қандай ниетпен сөз тартарын бірден көрері, танитыны анық. Мұхтар Мағауин бір сұхбатында “Мен өмірімде екі-ақ адамға сендім, қа­­­­зақта – Әбішке, екіншісі чуваш жазушысы Юхма Мишшиге” деп айтып өткен.

Тағы бір қызық дерек, жазушы өмірлік жарына бір көргеннен ғашық болып, бірінші кездесуге барғанда үйленуге ұсыныс жасаған. Ол туралы естеліктердің бірінде: “Мұхтар Бақытжамалды Рымғалидың тойында көрген бойда ғашық болды. Бір айға жетпей, Алматыдан Семейге іздеп барды. Бақытжамалдың жатақханасына барған бетте: «Мен сені іздеп келдім. Сен менің жарым боласың», - деп бірден айтыпты” делінген. 

Өмірінің соңғы сәттеріне дейін қолынан қаламы түспеген, болашақ ұрпақтың рухани азығы мен оған тигізер үлесін ойлауын тоқтатпаған жазушының 2024 жылы Қазақстанда жиырма алты томдық толық шығармалар жинағы басылып шықты.