MS-DOS операциялық жүйесі

КІРІСПЕ

1 MS DOS ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕРІМЕН ЖҰМЫС МОДУЛЬДЕРІ

1.1. Dos модулінің  процедуралары  мен  функциялар.

1.2. WinDos модулінің  процедуралары   мен функциялары.

1.3. Overlay модулінің процедуралары мен функциялары.

 

2. БУМАЛАРМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ

2.1. Маршрут немесе  жол

2.2. DOS шақырмасы

2.3. DOS командалары (нұсқаулар)

2.4. Файл атының шаблондары

2.5. Команданы перне тақтадан енгізу

2.6. Бумалар үшін ішкі командалар

2.7. Буманы экранға шығару- DIR  командасы

2.8. Жаңа бума құру- MKDIR (MD) командасы

2.9.Буманы жою-RMDIR (RD) командасы

2.10.Ағымдық буманы өзгерту – CHDIR (CD) командасы

 

3. ФАЙЛДАРМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ

3.1. Файлдарды көшіру-COPY командасы

3.2. Файл атын өзгерту –RENAME (REN) командасы

3.3. Файлды жою – DEL  командасы

3.4. Файл мәліметін экранға шығару – TYPE командасы

 

4. MS DOS-ТЫҢ  КӨМЕКШІ КОМАНДАЛАРЫ.

4.1. Дискісі форматтау

4.2. Дискеттерді көшіру.

4.3. DOS  версиясы.

4.4. Күн мен уақыт.

 

5. MS DOS ЖҮЙЕСІНІҢ ҚҰРАМДАС БӨЛІКТЕРІ.

ҚОРЫТЫНДЫ

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

ҚОСЫМША

 

Кітапханалық  модуль  әр  түрлі  бағдарламаларда  пайдаланылуы  мүмкін  жазбалар  мен  бағдарламалар  тобын  құрайды. Жиі  орындауға  тура  келетін  әрекеттерді  жүзеге  асыратын  жағдайда  модуль  құрамына  ішкі  бағдарламаны  қосуға  негіз  болады.  Мұндай  ішкі  бағдарламаны  бір  рет  жазып,  сақтап  қоюға  және  де  жиі  қолдануға  болады.  Бұл  бағдарламалық  қамтамасыз  етуді  жасау  процесін  жеделдетуге  мүмкіндік  береді.  Модульді  құрайтын  файл  модульдің  атымен  сәйкес  келетін  ат  алуға  міндетті.  

Гиперболикалық  қызмет  жазбаларымен  модульді  мысал  ретінде  қарасатырайық.  Олардың  анықтамасын  еске  алайық:

Sinh(x)=(e^x­e^­x)/2,

Cosh(x)=(e^x+e^-x)/2

Tanh(x)=sinh(x)/cosh(x).

Паскаль  тілі  функциясында  құралған  қатарда  гиперболикалық  қызметтер  жоқ,  бірақ  бұл  қызметтер  қолданбалы  мақсаттарда  жиі  пайда  болады,  сондықтан  да  оларды  кітапханалық  модуль  құрамына  қосуға  негіз  бар.  Бұл  модульден  қызметтерге  шығуды  модуль  аты  көрсетілген  USES пайдалану  операторы  қамтамасыз  етеді.  

Interface және  Implementation  резерителген  сөздері  маңызды  роль  атқарады.  Әрбір  модуль  осы  сөздермен  атау  алған  бөліктерге  

( секцияларға ) ие.  Interface секциясы  шақырылатын  бағдарлама  немесе  модульдан  жол  ашылатын  ауысулар  мен  процедуралар, типтер  констант  жазуды  құрайды (ол интерфейс секциясы  деп  аталады).  Immplementation (өткізу  секциясы) ішкі  бағдарламаның  шығу  кодын  құрайды.  Ол сондай – ақ  біздің  мысалдарымыздан  var t:Real; сияқты  локальды  жазбаларды  мазмұндай  алады.

Әрбір  модуль  Unit резерфтелген  сөзімен  басталып,  end сөзімен  аяқталады,  одан  соң  нүкте  қойылады.  Бұл  end үшін  оның  алдына  тікелей  тиісті  Begin сөзін  қоюға  болсада,  ол  талап  етілмейді.  Type операторы  бұл  жағдайда  Extended типіне  эквивалентті  Float  типіне  біздің  модуліміздің  басында  анықталады.  Тендік  белгісінен  оңға  қарай  кез  келген  заттық  типті  көрсетіп,  гиперболикалық  функцияларды  есептеу  дәлдігін  өзгертуге  болады.  

Жоғарыда  көрсетілгендей,  стандарттық  бағдарламалар  мен  мәліметтер  кітапханасын  құру  үшін  пайдалануға  болады. 

Turbo Pascal 7.0 – да  бірнеше  стандартты  модульдерге  біріктірілген  стандартты  бағдарламашылар  мен  мәліметтердің  көп  саны  бар.  Олар  бағдарламаны  жазу  процесін  онайландыруға,  IBM PC  типтегі  компьютер  мүмкіндігін  мейлінше  толық  пайдалануға,  MS DOS  операциялық  жүйесі  мүмкіндігін  пайдалануға  мүмкіндігін  береді.  Кітапханада  мынандай  стандартты  модульдер  бар:

System – негізгі  кітапхана;

Strings - ASCIIZ – пен – жолдарымен жұмыс;

Crt – консольмен жұмыс;

Graph – графикалық кітапхана;

Dos – MS DOS мүмкіндігін пайдалану;

WinDos – ASCIIZ – жолдарымен үндестікте MS DOS  мүмкіндіктерін  пайдалану;

Overlay – оверлейлік  құрылымды  ұйымдастыр;

Printer – принтермен  жұмыс;

Turbo3 – Turbo Pascal 3.0  бағдарламасымен  байланыс;

Graph3 – Turbo Pascal 3.0 графикасымен  байланыс;

Strings, Graph, WinDos, Turbo3 және  Graph3  модульдері  тиісінше  STRINGS.TPU, GRAPH.TRU,  WINDOS.TRU,  TURBO.TRU және  GRAPH3.TRU,  файлдарында, қалғандары -  TURBO.TRL.файлында орналасады.

Turbo Pascal 3.0 термендеріне  жазылған  ішкі  бағдарламалармен  бірлестіруді  қамтамасыз  ету  қажеттігі  қазір  нақты  туындамайды             Turbo 3 және Graph3  модульдері  мұнда  қаралмайтын  болады. 

Әр  модульды  жазуда  әуелі  модуль  элементтері  (константтар, ауыспалы, типтер, ішкі бағдарламалар)  туралы  келтіріледі  де,  сосын  ішкі  бағдарламалардан  қысқаша  сипаттамасы  беріледі.  Turbo Pascal 7.0 ортасында  құрылатын  бағдарламада,  әрбір  стандартты  ішкі  бағдарламада  тікелей  қолдануға  болатын  көп  санды  мысалдарды  қосқанда  көмектін  жақсы  дамыған  жүйесі  бар,  онда  оның  тақырыбы  ғана,  тағайындалуы,  басқа  ішкі  бағдарламаларымен  байланысы,  егер  соңғысы  болса,  өлшемдері  мен  авариялық  жағдайлар  жазбасы  келтіріледі.