«БЕТІ ҚАЛЫҢ ЕКЕН…»

Ұят болады! Әке-шешенің аузынан шыққан осы бір сөздің тереңіне үңіліп, мағынасын зерттеп жатпай-ақ, оның әлдебір жаман істерден сақтандыру екендігін кімде-кім бала кезден түйсініп өседі. Ұят – иманның қабы.

Жаратушы Алла әр пенденің қасиетін қондырғанда ұятын бетінің ұшына жайғастырған деген аңызды оқығаным бар. Содан болар, әлденеден ұялып қал­ғанда, бетіміздің ду етіп, қызара кететіні. Ұялмайтын адамдар туралы айтылатын «бетің қалың екен» деген сөздің де төркіні сонда жатса керек. Десек те, мен үшін бүгінгілердің ұят деген ұғым-түсінігі азайып бара жатқандай көрінеді.

Өзім куә болған бір оқиғаны баяндап берейін. Саябақта серуендеп жүргенімде, қарсы алдымнан кезіккен қазақ жігіті мен қаракөз бір-біріне жабысып алып сүйісіп тұр екен. Өткен-кеткен адамдар­дан еш қымсынбастан көшенің қақ ортасында жат қылық көрсетіп тұрған жастарға бір әжей таяп барды да, бірдеңе деді. Сонда қыздың: «Мы сами знаем, так что кому какое дело!», – деп баж ете қалған дөрекі дауысын анық естідім.

Бұл көріністен мен ұялып кеттім. Бейтаныс әжейден ұялдым.

Айтпақшы, қазір қазақ қыздары да денелеріне әлем-жәлем суреттер, яғни татуировка жасатып алатын болған. Бұрын түрмеден келгендердің үстінде татуировкалар болушы еді. Бұл бәлкім, «қалқам, ұят болады» деген сөздердің азайғандығынан шығар, ә?..

Әсел ЕРТАЙҚЫЗЫ,

«Тұран» университеті

Журналистика мамандығының