Әдебиет саласы бойынша Нобель сыйлығын алған елдің жазушылары көп емес. Әзірге француз жазушылары бұ...
Қасымхан Бегманов. БАҚЫТ ЖАЙЛЫ БАЛЛАДА
Бүгін қазақтың классик ақыны Жұматай Жақыпбаевтың туған күні.
(1945-1990ж.ж)
...Бір күлермін ғарыш жаққа кетерде,
Көп кещеге мен несіне кектенем.
Бізге бақтың сірә қолы жетер ме,
Мұқағали, Төлегенге жетпеген.
Жұматай ЖАҚЫПБАЕВ
Тағдыр.., билік еркіндігін шектеген,
Ғарыш жаққа олар босқа кетпеген.
Бақыт, бағың керек емес маған да,
Қолы кеше Жұматайға жетпеген.
Өткен күндер көз алдымда көлбеген,
Сағыныштың саздарымен тербеген.
Пәтеріңді, қызметіңді неғылам,
Қасым менен Жұматайға бермеген.
Құлазумен Кеңсай жаққа қарадым,
Іздегенмен таппай өтіп барамын.
Ұлт бақытын таба алмадым шарқ ұрып,
Бәлкім түбі, сен табарсың, қарағым.
Жадымда әлі алыс қалған кез де ескі,
Сезіп өстім тірі пенде сезбесті.
Он алтымда мөлдіреген қыз болып,
Бақыт маған бір-ақ рет кездесті.
Ол ақырын ұзай берді қасымнан,
Ұзай берді... іздеп келем жасымнан.
Маған қайтып жолықпады сол бақыт,
Жан-жағына шуақ болып шашылған.
Елес болды сан сәулелі шақтарым,
Бәрін жиып көкірегімде сақтадым.
Сыйлар едім о, адамдар, сендерге,
Бақытты іздеп жер бетінен таппадым.
Өмір – майдан, шатыласың, шатасың,
Тағдыр жолы… кетіп бара жатасың.
«Бақытты бол, бақытты бол, балам» деп,
Шалдар маған беріп жатты батасын.
Ащысын да, тұщысын да татасың,
Жазықсыздан таяқ жеп те жатасың.
«Өмір жолың ұзақ болсын, балам» – деп,
Әжелерім беріп жатты батасын.
Түп-түзу деп айта алмаймын жолдарым,
Қара қайғы көкірегімді торладың.
Адамдарға тек жақсылық тілеген,
Қалқам неге мен бақытты болмадым?
Ойша шолып өмірімнің жолдарын,
Сырлас болған дарындарды қолдадым.
«Бақытты бол» деді маған қанша адам,
Қалқам неге, мен бақытты болмадым?
Қиял шіркін қияларға шарқ ұрды,
Ұстап өттім әдет, ғұрып, салтымды.
Бақытсыздық себебін сен сұрасаң,
Бақытты деп кім айта алар халқымды.
Бір аңыздан құралады, бір аңыз,
Бақытсыздық себебін сіз сұраңыз.
Бақытты деп кім ойлайды мына қыз,
Не сыйлайды білесіз бе, мына күз?
Құйтырқылау сұрақ қойды, қағытты,
Дарынсыздар бар билікке жағыпты.
Туған елі болса егер бақытсыз,
Шын ақындар бола алмайды бақытты.
Өтті бастан қанша көктем, қанша ақпан,
Тіршілік бұл құлазытқан, шаршатқан.
Жұматайды оқығандар біледі,
Биікпіз біз, байлық пенен мансаптан.
Уақыт түбі барлығынан шектейді,
Осы бір ой көкейімнен кетпейді.
Бір-ақ рет берілетін өмірде,
Бақытыңның қолы маған жетпейді.
ІІ
Қасиетті құпиям бар санамда,
Ол қасиет бартын менің анамда.
Жұматайды жабырқатқан қара жол,
Бүгін міне, қолын созды маған да.
Не айтамын, алып сатар заманға,
Заманына лайық туған наданға.
Кеңшілікті елемеген сол иттер,
Тұра-тұра ұмтылады маған да.
Тап-тап беріп, ырылдап кеп таламақ,
Жүрегімде қалған содан қара дақ.
Тең жартысы өтіп кеткен өмірді,
Қара түнде ойға батам саралап.
Өтіп кеткен сол бір нұрлы шақтайсың,
Ей зарлы өмір сен де бір күн тоқтайсың.
Бақыт іздеп әуре болма бауырым,
Халқың іздеп таппағанды, таппайсың.
Әрбір күнім ойсыз, мұңсыз атпаған,
Жанымда жүр сұр жебесін сақтаған.
Бақытты іздеп не қыламын әуре боп,
Қанша ғасыр іздеп қазақ таппаған.
Бақытсызбын, ере көрме, қал еркем,
Үмітім бар жетер деген ел ертең.
Халқым кешке бақытты боп көз ілсе,
Бақытты боп оянамын таңертең.