Эндрю Уайет. Кристинаның әлемі. 1948 жылЖалпы әдебиеттегі тенденциялар мен бағыттар хақында сөз қозғ...
Амангелді Кеңшілікұлы. Драматургиядағы бәсекелестер
772
Эжен Ионеско мен Бертольт Брехттің драматургиядағы төңкерістік өзгерістері өнерді жаңа форма іздеуге итермелеген еуропа театрының дамуындағы белес болды. Француз және неміс қаламгерінің туындыларында айырмашылықтардың көп болғанына қарамастан, шығармашылық ізденістерінде ортақ белгілер де бар. Әйткенмен, Брехт драматургиясындағы рационализмнің Ионеско поэтикасының эстетикасына қайшы келетін тұстары жеткілікті.
Эжен Ионеско
Өнердегі әріптесін жиі сынаған Ионесконың тақырыбын айғайлатып «Мен Брехтты ұнатпаймын» деген мақала да жазғаны да белгілі. Алайда, Ионесконың өз наразылығын осындай сипатта танытып, эпикалық театрға деген көзқарасын білдіруі сыннан гөрі өнердегі бәсекелесіне қарсы мінез көрсеткен күреске көбірек ұқсайды. Шындығында да Брехтың эпикалық театры мен Ионесконың абсурд театры бір-біріне өткел бергісі келмеген өнердегі бәсекелестер болды.
Эжен Ионеско 1960 жылы жүргізген күнделігінде былай деп жазады. «Мен өз пьесаларымды тарихты әңгімелеп беру үшін жазбаймын. Театр эпикалық бола алмайды.. Мен үшін театр пьесасы қандай да бір болған оқиғаны сипаттап беруден тұрмайды; ол үшін роман жазуға немесе фильм түсіруге болады».
Бертольт Брехт
Күнделіктегі сөздердің Брехтқа қарсы бағытталғаны айтпаса да түсінікті. Әрине, бұл жердегі әңгіменің түйіні театр «тарихты әңгімелеп берумен» айналыспауы тиіс деген мәселеге ғана тіреліп тұрған жоқ. Ионеско театр үшін тарих емес, түрлі жағдайдағы сананың көрінісі, олардың дағдарысы маңызды болуы тиіс деп есептейді. Бұл көзқарас - субьективтік театрдың концепциясы, онда суреткердің ерікті қиялы ешқандай заңдылыққа бағынбайтын өзінің абсурдтық әлемін туғызады.
Міне сондықтан да Ионеско эпикалық театрдан өнердегі қауіпті бәсекелесін көргендей тыжырынып Брехтпен ашықтан-ашық жауласудың жолына көшті. Брехтке қарсы шабуылдап, пьесаларының драматургиялық құрылымын, поэтикасы мен философиясын сынауды үдеткен үстіне үдете түсті. Өйткені, көрерменнің қызығушылығын туғызып, талғамына әсер етіп жатқан Брехттің эпикалық театры Ионесконың модернистік ізденістерін жоққа шығарғандай болған еді.
Жаңалықтар
Сарыағаш аудандық полиция бөліміне арызданған жергілікті тұрғын үйдің жанында ойнап жүрген кішкентай...
Жаңалықтар
Бүгін Ташкентте өтіп жатқан спорттық гимнастикадан Азия чемпионатында бірнеше жаттығу бойынша финалд...
Оқи отырыңыз
ӘДЕБИЕТ
Нұрдәулет Омарбек. Қазақ әдебиеттануы
ӘДЕБИЕТ
Ортағасырлардағы ойшылдар. Ибн Туфейл
ИБН ТУФЕЙЛ(1110-1185)(Аударған Ғ. Есім)Ибн Туфейл туралы өмірбаяндық деректер аз. Оның толық есімі &...
ӘДЕБИЕТ
Құрбанәлінің құдіреті (әңгіме)
2003 жылдың қысы еді. Серікбай бәрімізге сыйлық әкеліпті. Әкемді құндыз құлақшын, шешемді қымбат шар...
ӘДЕБИЕТ
ҚАРА ЕСЕК БОЛҒЫМ КЕЛМЕДІ
– Қара есек боласың ба? – Бұрын өте мәртебелі қызметте болған, қазір жеке шаруасын дөңге...
ӘДЕБИЕТ
Ұларбек Нұрғалымұлы. Қараманнан шыққан қайыршы
Ерекше қазақы әңгімелерімен елге танылып, Қазнетте ең көп оқылатын қаламгер Ұларбек Нұрғалымұлының &...
ӘДЕБИЕТ
Еркебұлан Қайназаров «Алтын домбыра-2022» иегері
Түркістанда Ахмет Байтұрсынұлының 150 жылдығына орайластырылған «Алтын домбыра» республи...
ӘДЕБИЕТ
ЕГЕР ЖУРНАЛИСТ БОЛМАҒАНДА, КИНОРЕЖИССЕР БОЛАР ЕДІМ
Журналист, жазушы Өміржан Әбдіхалықпен сұхбат:-Өзіңіздің туған жеріңіз туралы айтсаңыз?Моңғолияда ту...
ӘДЕБИЕТ
Әлімжан Шөңгербай. Періште
"Мына бір жаңадан кезіккен шашы жалбараған біреу мені ығыр қылуға айналды.Ол үнемі көз алдыма к...