Жан сахнасындағы джаз

Джаз – афроамерикалық фольклордың қатысуымен африкалық және еуропалық мәдениеттердің синтезі нәтижесінде пайда болған музыкалық өнер түрі. Ритм мен импровизация африкалық музыкадан, ал гармония еуропалық музыкадан алынған.

Джаз тарихы 1910 жылы АҚШ-тан бастау алды. Ол бүкіл әлемге тез тарады. ХХ ғасырда музыкадағы бұл бағыт бірқатар өзгерістерге ұшырады. Джаздың пайда болу тарихы туралы айтатын болсақ, қалыптасу барысында бірнеше даму кезеңдерінен өткенін атап өткен жөн. Оған ХХ ғасырдың 30-40 жылдарында свинг пен бебоп қозғалысы үлкен әсер етті. 1950 жылдан кейін джаз музыканың жанры ретінде қарастырыла бастады, дму барысындамузыкаға тән барлық қасиеттерді бойына жинақтады. 

Қазіргі уақытта джаздың жоғары өнер саласында өз орны бар. Ол әлемдік музыка мәдениетінің дамуына әсер ететін дәрежеде беделді болып саналады.

Джаздың туу тарихы Солтүстік Америкада басталады, олардың көпшілігінде ағылшын және француз протестанттары мекендеген. Діни миссионерлер қара нәсілділерді өз дініне өткізуге, олардың жандарының құтқарылуына қамқорлық жасауға ұмтылды. Мәдениеттер синтезінің нәтижесі спиричуэлс және блюздің пайда болуына септігін тигізді.

Африкалық музыка импровизация, полиритм, полиметрия және сызықтылықпен ерекшеленеді. Мұнда ырғақты бастау үлкен рөл атқарады. Әуен мен гармонияның маңыздылығы соншалықты маңызды емес. Бұл африкалықтар арасындағы музыканың қолданбалы мағынаға ие болуына байланысты. Африкалық музыка тәуелсіз емес және қозғалыспен, бимен, оқумен байланысты. Оның интонациясы өте еркін, өйткені ол орындаушылардың эмоционалдық жағдайына байланысты құбыла береді.

Неғұрлым ұтымды еуропалық музыкадан джаз модальдық мажор-минор жүйесін, мелодиялық конструкциялармен және гармонияны алды.

Осылайша мәдениеттерді біріктіру процесі XVIII ғасырда басталып, ХХ ғасырда джаздың пайда болуына әкелді.