"Мәдениет порталы" ұжымы елге белгілі, өзіндік орыны бар суретшілерге сауын айтып, өздерін...
СУРЕТШІЛЕР ҮЙІ көрмесінің вернисажы өтеді
2023 жылғы 4 қазанда сағат 16.00-де Әбілхан Қастеев атындағы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік өнер музейінде СУРЕТШІЛЕР ҮЙІ көрмесінің вернисажы өтеді.
«Суретшілер үйі» – бұл 1972 жылы Ташкентте салынған көркемөнер «кластерінің» бір бөлігі. Үш қабатқа көрші ғимараттың – «Рассом» көркемөнер комбинатының суретшілері мен қызметкерлерінің пәтерлері, ал төртінші қабатта шеберханалар орналасқан болатын. Бұл үйде Өзбекстанның көптеген шығармашылықпен айналысқан өнер қайраткерлері тұрған немесе шеберханаларда жұмыс істеген.
Экспозицияда тек үш суретші – Гафур Гулям көшесінің 10-үйінде тұрған отбасы Медат Кагаровтың, Инна Васильеваның және олардың ұлы Эркен Кагаровтың шығармашылығы қойылған. Әрқайсысының шығармашылығы жеке тәжірибесімен, шеберлігімен, ізденістерімен және мағыналарымен толысқан үш дербес, шығармашылығы бір-бірінен алшақ авторлар. Жергілікті кеңістікпен, оның екпінімен, нұрымен және тынысымен, сондай-ақ әр түрлі суретшілердің өзара әсерімен және сол жылдардағы шығармашылық ортаның ортақ көңіл-күйімен байланысы бар.
«Көрмені Медат Кагаровтың 70-ші жылдардағы осы үйде немесе үйге жақын жерде түсірілген деректі фотосуреттері ашады. Олардың көпшілігі қандай да бір көркем шығарма емес, бұл күнделікті өмір сәттерінен алынған көріністер: ауладағы балалардың, көршілердің, достардың, кештердің және күнделікті дағдылардың бейнесі. Қарама-қарсы қабырғада суретшінің «Өмірбаян ІІ» атты литография сериясы бар, бұл жұмыстар Алматы қаласындағы және соғыстан кейінгі жылдардағы балалық шақтың естеліктерінен бастап Ташкент қаласындағы жер сілкінісін және «Сенеждегі» шығармашылық сапарларды қамтитын оқиғалармен шабыттанған. Мысалы, Литографияда суретшінің қайғылы қаза тапқан досы және әріптесі Шухрат Әбдурашитовтың портретінде «Суретшілер үйінің» тағдыры да көрініс тапқан» - деп атап өтті суретшінің ұлы және көрмеге қатысушы Эркен Кагаров.
Медат Кагаров — ксилография, офорт, литография және линогравюра техникаларын жетік меңгерген суретші-график. Шығыс Түркістандағы (қазір Қытайдың Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық округі) Тұрфанның суреттерімен танысу авторға үлкен әсер етті. Бұл тәжірибе оның көркем туындыларының сюжеттері мен сипатында көрініс тапты. Бұл шығармалардан біз өзінің ерекше санасыз мәңгілік өмірімен өмір сүріп жатқан шығыс сұлуларын, дервиштерді, елшілерді көреміз. Олардың қимылдары тыныштықтың үнсіздігін бұзбау үшін тиянақты. Шебердің көркем поэтикасы туындылардың түстік күші мен мәнерлі пластикасына негізделеді. Картиналардың атауларында ойланудың, «шеттетудің» жай-күйі көрсетіледі. Бұл шығармалардан біз байсалды ғұмыр кешкен шығыс сұлуларын, дәруіштерді, жолаушыларды көреміз. Олардың үнсіздікті бұзбауға тырысқан қимылдары тиянақты әрі ұстамды. Шебердің кескіндемелік поэтикасы оның шығармаларының бояу құдіреті мен мәнерлі пластикасына негізделген. Суреттердің атауларында ой толғанысы, қағажу күйі баяндалған.Инна Васильева — суретші, график және кино суретшісі. Костюм суретшісі ретінде «Өзбекфильм» киностудиясында фильмдер түсіруге қатысқан. Дүниеге деген сезімін, поэзиясын бір қарағанда қарапайым да түсінікті сюжеттер арқылы көрсетеді. Суретшінің картинасындағы жемістер, вазадағы гүлдер, үй бізге олардың құндылығы мен маңыздылығына қарай кенептегі әрбір заттың орнын белгілей отырып, олардың астарлы нышанын ашып қана қоймай, сонымен қатар автордың және оның замандастарының көзқарасын білдіреді. Суреттегі заттар бейтарап, құпиялық сезімдердің немесе жасырын драманың символдық бейнелерін жаңғыртады. Суретші өзі көрген түсінің әлемін бейнелейтін сияқты, онда қарапайым дүниенің артында әрқашан күрделі мағына бой түзейді, біреуі екіншісіне енеді, статикада белгісіз энергиялар пайда болады.
Эркен Кагаров — дизайнер және эксперимент қоюшы, графикалық дизайн бойынша бірқатар мақалалардың авторы және қалалық ортаны қайта құру сарапшысы.
Сандық графика мен мүсіннің түрлі техникаларында жұмыс істейді. Оптикалық иллюзиялар саласындағы көптеген тәжірибелер станокты жұмыстарға, яғни суретші көрмеде ұсынатын оптикалық және кинетикалық нысандарға айналды. Затты, құбылысты және ортаны иллюзорлы қабылдау – бұл автор зерттейтін және өзінің жаңалықтарымен бөлісетін мәселе.
«Суретшілер үйі» көрмесінің кеңістігі шығармашылық әдістері, тәсілдері мен өрнектеу көзқарасы бар екі ұрпақты, үш авторды біріктірді.
Экспозиция 24 қазанға дейін жалғасады.
Көрме жетекшісі – Вологодская В.
Өмірбаяны
Медат Айтохунович Кагаров
1940-2011 1940 жылы Алматыда дүниеге келген (КСРО) 1959 жылы Н.В.Гоголь атындағы Алматы көркемсурет училищесін бітірген 1965 жылы Мәскеу жоғары көркемсурет училищесін (бұрынғы Строганов) бітірген 1965 жылы Ташкентке жұмысқа жіберілді 1970 жылдан КСРО Суретшілер одағының мүшесі Өзбекстанның халық суретшісі 1989 Өзбекстан Көркемсурет академиясының академигі 2003 Қазақстан Көркемсурет академиясының академигі 2006 Жеке көрмелері: «Бирла Академия» галереясы, Калькутта, Үндістан, 1990 Рамакришна миссиясы, Мәдениет институты, Калькутта, Үндістан, 1990 Өнер институты, Үрімші, Қытай, 1991 КСРО Суретшілер одағының көрме залы, Мәскеу, 1990 «Трибуна» галереясы, Қазақстан, Алматы, 2003 «Артефиц» галереясы, Швейцария, Цюрих, 2006 Қазақстан, Алматы, 2008 Жұмыстары танымал музейлердің коллекцияларында: Қазіргі заманғы өнер музейі, Кельн, Германия «Бирла Академия» галереясы, Калькута, Үндістан Шығыс халықтарының мемлекеттік музейі, Мәскеу, Ресей А.С.Пушкин атындағы Мемлекеттік өнер музейі, Мәскеу, Ресей Франция, Жапония, Ұлыбритания, Италия, АҚШ, Германия, Израиль, Голландия, Швейцария және т.б. жеке жинақтарда.
Инна Михайловна Васильева
1939—2013 КСРО Суретшілер одағының, Өзбекстан КСР Суретшілер одағының, Өзбекстан Көркемсурет академиясының мүшесі 1939 жылы Комсомольск-на-Амуре қаласында (КСРО) туған 1962 жылы Мәскеу жоғары көркем-өндірістік училищесін (бұрынғы Строганов мектебі) бітірген 1965 жылы Ташкентке көшіп сонда жұмыс істейді 1972 жылдан КСРО Суретшілер одағының мүшесі, 1997 шығармашылық бірлестігінің мүшесі жылдан Өзбекстан Көркемсурет академиясының мүшесі 1989, 2001 және 2008 жылдары Ташкентте жеке көрмелер ұйымдастырған Жұмыстары жеке жинақтарда: Өзбекстан Ұлттық банкі, Өзбекстан Мемлекеттік өнер музейі, Өзбекстан Көркемсурет академиясының көркем көрмелер дирекциясы, Заманауи өнер орталығы, Самарқанд өнер музейі, И.В.Савицкий атындағы Нүкіс мемлекеттік өнер музейі, Ә.Қастеев атындағы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік өнер музейі (Алматы), Англия, АҚШ, Германия, Жапония, Италия, Греция, Швеция, Ресей және басқа елдердегі жеке коллекцияларда.
Эркен Медатович Кагаров
1966 жылы Ташкентте дүниеге келген (КСРО) 1985 жылы П.Беньков атындағы Республикалық көркемсурет училищесін (Ташкент) бітірген 1992 жылы М.Уйгур атындағы Ташкент мемлекеттік өнер институтын бітірген 1992 «Гратис» жарнама агенттігінің дизайнері, Мәскеу 1994 Imadesign брендингтік компаниясының негізін қалаушы және арт-директоры 2011 Пермь дизайнды дамыту орталығының көркемдік жетекшісі 2012 Артемий Лебедев студиясының арт-директоры Жеке көрмелері: Мәскеу (1999, 2002, 2016) Норильск (2009) Қазан (2009) Жұмыстары жеке жинақтарда: Жеке коллекциялар, Мемлекеттік Третьяков галереясы, Мәскеу. Кәсіби ұйымдардың мүшесі: Ресей дизайнерлер одағы Мәскеу суретшілер одағы Ресейдің көркемдік жетекшілер клубы Графикалық дизайн академиясы