Вашингтон төріндегі баға: АҚШ Конгресі Қазақстандағы діни бостандыққа қандай баға берді?

Мұхиттың арғы жағында, АҚШ-тың саяси жүрегі – Конгресс ғимаратында Қазақстанның діни саясатына арналған арнайы баяндама таныстырылды. Тәуелсіз америкалық сарапшылар Астанадан Атырауға дейінгі қалаларды аралап, еліміздегі діни ахуалға «рентген» жасап қайтқан еді. Нәтиже қандай? Президенттің «Тыңдаушы мемлекет» тұжырымдамасы діни қауымдастықпен диалог орнатуға қалай әсер етті?

Тәуелсіз көзқарас: Бетпе-бет сұхбат

Вашингтонда жарық көрген бұл есеп – кабинетте отырып жазылған құжат емес. Бұл – қыркүйек айында өткен Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің VIII съезі қарсаңында жүргізілген ауқымды далалық зерттеудің жемісі.

Қазақстан тарапының арнайы шақыруымен келген шетелдік мамандар еліміздің бірнеше өңірін аралады. Олар Астана, Алматы, Шымкент, Ақтөбе, Ақтау және Атырау қалаларында болып, түрлі діни топ өкілдерімен ешқандай боямасыз, бетпе-бет кездесулер өткізді.

«Тыңдаушы мемлекет» және жаңа парадигма

Зерттеу тобының назарын аударған басты жайт – Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев ұсынған «Тыңдаушы мемлекет» тұжырымдамасының іс жүзіндегі нәтижесі.

Сарапшылардың пікірінше, осы саясаттың арқасында мемлекет пен діни бірлестіктер арасында тиімді диалог алаңдары пайда болған. Ең басты өзгеріс – көзқарастың өзгеруінде. Егер бұрын кейбір діни топтарға «қауіп ошағы» ретінде қарау басым болса, қазір олар радикализммен күрестегі сенімді әріптес ретінде қабылдана бастаған. Бұл – қоғамдық келісімнің жаңа деңгейі.

Есепте сондай-ақ Қазақстанның мынадай стратегиялық қадамдарына жоғары баға берілген:
- «Жусан» операциясы: Азаматтарды соғыс аймағынан қайтарудағы гуманитарлық миссия;
- Діндер съезі: Жаһандық діни диалог алаңы;
- Көпвекторлы саясат: Лаңкестікпен күрестегі халықаралық ынтымақтастық.

«Стандартты қалыптан» тыс: Сарапшылар не дейді?

Баяндама авторлары Қазақстандағы жағдайды бағалауда біржақтылықтан ада болғанын айтады.

Уэйд Кюсак, «Love Your Neighbor Community» ұйымының президенті:

Крис Сайпл, аға зерттеуші:

АҚШ Конгресінде таныстырылған бұл құжат – Қазақстанның діни саясатының халықаралық деңгейдегі мойындалуы деуге негіз бар. «Жусан» операциясынан бастап, Съездер өткізуге дейінгі ауқымды жұмыстар еліміздің діни төзімділік пен қауіпсіздік саласында өзіндік, бірегей моделін қалыптастырғанын дәлелдейді.

MADENIPORTAL.KZ шолушысы